Utrudnianie kontaktów z dzieckiem

Na czym polega utrudnianie kontaktów z dzieckiem? Czym jest utrudnianie kontaktów?

Utrudnianie kontaktów z dzieckiem stanowi rodzaj działania (lub zaniechania) obowiązków jednego z rodziców w przedmiocie umożliwiania drugiemu rodzicowi realizowania jego prawa i obowiązku do utrzymywania kontaktu z dzieckiem. Konflikt rodziców dziecka, wzajemny żal i trudności z zaakceptowaniem rozpadu rodziny powodują niekiedy, iż jedno z rodziców w ramach „odegrania się” na drugim rodzicu utrudnia lub uniemożliwia mu spotkania z dzieckiem. Do najczęstszych metod utrudniania kontaktów rodzica z dzieckiem zalicza się symulowanie choroby dziecka, oskarżanie drugiego rodzica o niewłaściwe sprawowanie opieki nad dzieckiem (lub niekiedy nawet o molestowanie dziecka), utrudnianie dostępu do środków komunikacji elektronicznej (np. utrudnianie kontaktu telefonicznego rodzica z dzieckiem), a niekiedy również przeprowadzka za granicę lub daleko od miejsca zamieszkania ojca.

Utrudnianie kontaktów z dzieckiem – co robić?

Jedynym rozwiązaniem jest wystąpienie przez rodzica, któremu utrudnia się lub uniemożliwia widywanie z dzieckiem, do sądu rodzinnego celem uzyskania odpowiednich rozstrzygnięć. Sąd rodzinny dysponuje bowiem środkami, które pozwalają na realizację kontaktów z dzieckiem, a także na kontrolę ich przebiegu w razie potrzeby (np. ustalenie obecności kuratora w czasie przekazywania dziecka na kontakty przez rodziców celem zapobieżenia konfliktom).

Gdzie zgłosić utrudnianie kontaktów z dzieckiem?

Sądem właściwym do rozpoznania spraw o uniemożliwianie lub utrudnianie realizacji kontaktów przez jednego z rodziców z dzieckiem jest sąd rejonowy, w którego obszarze właściwości dziecko ma miejsce zamieszkania. Jeżeli dziecko nie ma ustalonego miejsca zamieszkania, to właściwy będzie sąd miejsca pobytu dziecka.

Utrudnianie kontaktów z dzieckiem – konsekwencje

Obecnie konsekwencje utrudniania lub uniemożliwiania kontaktów rodzica z dzieckiem przewiduje Kodeks postępowania cywilnego w postaci zagrożenia nakazaniem zapłaty sumy pieniężnej za naruszenie obowiązków w przedmiocie kontaktów z dzieckiem (art. 598¹⁵ k.p.c.) lub nakazaniem zapłaty sumy pieniężnej (w przypadku osoby, która mimo zagrożenia nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej nadal nie wypełnia swego obowiązku w przedmiocie kontaktów z dzieckiem – art. 598¹⁶ k.p.c.). Przy ustalaniu wysokości kwot, o których mowa w przywołanych przepisach, sąd bierze pod uwagę sytuację majątkową rodzica oraz – w przypadku uporczywego utrudniania przez danego rodzica kontaktów z dzieckiem – także liczbę naruszeń. Poza powyższymi regulacjami na ten moment brak jest w polskich przepisach innej metody penalizacji alienacji rodzicielskiej, mimo że od początku 2024 r. zabiega się o wprowadzenie stosownych kar do Kodeksu karnego (takich jak np. w przypadku niealimentacji – tj. grzywny, ograniczenia wolności lub do dwóch lat pozbawienia wolności[1]).

Utrudnianie kontaktów a nadużycie władzy rodzicielskiej

Zgodnie z art. 113 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Nierealizowanie tego prawa może prowadzić nawet do pozbawienia władzy rodzicielskiej, co stanowi dalej idącą sankcję niż instytucje procesowe opisane powyżej (tj. zagrożenie i kolejno nakazanie zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej). Przedmiotem oceny sądu w tym zakresie będzie bowiem dobro dziecka, które na skutek utrudniania wykonywania kontaktów przez jednego z rodziców może doznać uszczerbku. Zachowania rodzica uniemożliwiające kontakty dzieci z drugim rodzicem oceniane są przez polskie sądy rodzinne nagannie i mogą w efekcie doprowadzić nawet do pozbawienia władzy rodzicielskiej.

1.https://www.prawo.pl/prawnicy-sady/kary-za-uporczywe-utrudnianie-kontaktow-z-dzieckiem,524666.html